دندانهای انسان نقش اساسی در فرآیند گوارش، صحبت کردن و حفظ ساختار صورت ایفا میکنند. هر فرد در طول زندگی خود دو سری دندان دارد: دندانهای شیری و دندانهای دائمی. هر کدام از این دندانها بر اساس شکل، موقعیت و عملکردشان به گروههای مختلفی تقسیم میشوند. در ادامه به معرفی انواع دندانهای انسان و نام آنها میپردازیم:
### ۱. دندانهای شیری (دندانهای موقت)
دندانهای شیری اولین مجموعه دندانهایی هستند که در دوران کودکی رشد میکنند. این دندانها معمولاً از حدود ۶ ماهگی شروع به رویش کرده و تا ۳ سالگی کامل میشوند. تعداد دندانهای شیری ۲۰ عدد است که شامل:
- دندانهای پیشین (اینسیزورها): ۸ عدد (۴ عدد در فک بالا و ۴ عدد در فک پایین). این دندانها برای بریدن غذا استفاده میشوند.
- دندانهای نیش (کانینها): ۴ عدد (۲ عدد در فک بالا و ۲ عدد در فک پایین). این دندانها برای پاره کردن غذا طراحی شدهاند.
- دندانهای آسیاب کوچک (پرمولرهای شیری): ۸ عدد (۴ عدد در فک بالا و ۴ عدد در فک پایین). این دندانها برای خرد کردن غذا استفاده میشوند.
### ۲. دندانهای دائمی
دندانهای دائمی جایگزین دندانهای شیری میشوند و از حدود ۶ سالگی شروع به رویش میکنند. این مجموعه شامل ۳۲ دندان است که به شرح زیر تقسیمبندی میشوند:
- دندانهای پیشین (اینسیزورها): ۸ عدد (۴ عدد در فک بالا و ۴ عدد در فک پایین). این دندانها برای بریدن و گاز زدن غذا استفاده میشوند.
- دندانهای نیش (کانینها): ۴ عدد (۲ عدد در فک بالا و ۲ عدد در فک پایین). این دندانها تیز و قوی هستند و برای پاره کردن غذا طراحی شدهاند.
- دندانهای آسیاب کوچک (پرمولرها): ۸ عدد (۴ عدد در فک بالا و ۴ عدد در فک پایین). این دندانها برای خرد کردن و آسیاب کردن غذا استفاده میشوند.
- دندانهای آسیاب بزرگ (مولرها): ۱۲ عدد (۶ عدد در فک بالا و ۶ عدد در فک پایین). این دندانها سطح وسیعی دارند و برای آسیاب کردن و جویدن غذا استفاده میشوند. آخرین دندانهای آسیاب بزرگ، دندانهای عقل نامیده میشوند که معمولاً در سنین ۱۷ تا ۲۵ سالگی رویش میکنند.
### ۳. دندانهای عقل
دندانهای عقل آخرین دندانهایی هستند که در دهان رشد میکنند. این دندانها ممکن است به دلیل کمبود فضا یا موقعیت نامناسب، باعث مشکلاتی مانند درد، عفونت یا کج شدن دندانهای دیگر شوند. در برخی موارد، کشیدن دندانهای عقل ضروری است.
### عملکرد دندانها:
- دندانهای پیشین: بریدن و گاز زدن غذا.
- دندانهای نیش: پاره کردن و نگه داشتن غذا.
- دندانهای آسیاب کوچک و بزرگ: خرد کردن و آسیاب کردن غذا.
شناخت انواع دندانها و عملکرد آنها به درک بهتر اهمیت مراقبت از سلامت دهان و دندان کمک میکند. حفظ بهداشت دندانها و مراجعه منظم به دندانپزشک، کلید داشتن دندانهایی سالم و قوی در طول زندگی است.
